Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie udziału obywateli w procesie stanowienia prawa z dnia 2012-03-23.
Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie udziału obywateli w procesie stanowienia prawa.
Rzecznik Praw Obywatelskich postuluje w wystąpieniu poddanie analizie dotychczasowych rozwiązań odnoszących się do partycypacji obywateli w procesie legislacyjnym i szersze uwzględnienie w modelu tych konsultacji nowych środków technicznych. Podsumowując wnioski z przeprowadzonych przez Rzecznika spotkań odnoszących się do procesu konsultacji społecznych, do najważniejszych postulatów w tym zakresie należą: maksymalna jawność dokumentów odnoszących się do procesu legislacyjnego na każdym możliwym etapie, powszechna dostępność konsultacji społecznych oraz maksymalne wykorzystanie nowoczesnych technologii, zwłaszcza Internetu. Jednocześnie Rzecznik zwraca uwagę na przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki dokument "Zasady konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów rządowych" rekomendowany do stosowania przez Radę Ministrów decyzją z dnia 30 lipca 2009 r. Przedstawione zostały w nim szczegółowe zalecenia dotyczące przebiegu konsultacji społecznych na poziomie rządowym. Stosowanie przyjętych w dokumencie zaleceń mogłoby wpłynąć znacząco na poprawę jakości procesu legislacyjnego i poszanowanie praw i wolności obywatelskich. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie informacji na temat działań Rady Ministrów odnośnie do opisanych wyżej zagadnień. W szczególności przedmiotem zainteresowania Rzecznika są działania Rządu mające na celu zmianę modelu konsultacji społecznych, także z uwzględnieniem narzędzi informatycznych oraz zakres stosowania przez poszczególnych Ministrów "Zasad konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów rządowych" rekomendowanych do stosowania przez Radę Ministrów.
Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (19.06.2012 r.) wyjaśnił, że wskazane w wystąpieniu postulaty uwzględniania bezpośredniego udziału obywateli w procesie legislacyjnym realizowane są w rządowej procedurze prac nad projektami aktów normatywnych oraz projektami założeń projektów ustaw w formie m.in. konsultacji społecznych. Przeprowadzając konsultacje projektów dokumentów rządowych, członkowie Rady Ministrów biorą pod uwagę również "Zasady konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów rządowych". Odstąpienie od przeprowadzenia konsultacji społecznych może mieć miejsce w szczególnie uzasadnionych przypadkach, np. w razie nadzwyczajnej pilności projektu. W celu usprawnienia przebiegu rządowego procesu legislacyjnego, w szczególności dla zwiększenia transparentności tego procesu i ułatwienia przedstawiania opinii w ramach konsultacji społecznych, Rządowe Centrum Legislacji opracowało funkcjonujący od 1 lutego 2011 r. system udostępniania wszystkich projektów założeń projektów ustaw i projektów aktów normatywnych oraz dokumentów dotyczących prac nad tymi projektami w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji. Na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 31 stycznia 2012 r. Prezes Rady Ministrów zobowiązał członków Rady Ministrów do przeanalizowania procedury konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych dokumentów rządowych oraz do przedstawienia propozycji rozwiązań mających na celu poprawę efektywności i transparentności konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych, a także podniesienie jakości tworzonego prawa. Propozycje rozwiązań i wnioski w tej sprawie przekazane przez członków Rządu zostały przesłane ministerstwom do analizy i ewentualnego wykorzystania. Ponadto Rządowe Centrum Legislacji rozpoczęło prace nad projektem systemu informatycznego, który ma objąć wszystkie etapy rządowego procesu legislacyjnego oraz umożliwić prowadzenie prac przy wykorzystaniu elektronicznych wersji dokumentów rządowych.