Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie nieprawidłowości w stosowaniu przez funkcjonariuszy Służby Więziennej wobec osób pozbawionych wolności środków przymusu bezpośredniego z dnia 2012-06-19.

Adresat:
DYREKTOR GENERALNY SŁUŻBY WIĘZIENNEJ
Sygnatura:
RPO/677872/11/II/706.1 RZ
Data sprawy:
2012-06-19
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie nieprawidłowości w stosowaniu przez funkcjonariuszy Służby Więziennej wobec osób pozbawionych wolności środków przymusu bezpośredniego.

Rozpatrując skargi osób pozbawionych wolności, dotyczące stosowania wobec nich środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz badając na miejscu w jednostkach penitencjarnych okoliczności i sposób stosowania wobec tymczasowo aresztowanych i skazanych tych środków, stwierdzono, że w wielu przypadkach dowódcy zmiany nie realizują obowiązku, określonego w § 5 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lipca 2010 r. w sprawie stosowania środków przymusu bezpośredniego oraz użycia broni palnej lub psa służbowego przez funkcjonariuszy Służby Więziennej. Przepis ten stanowi, że dowódca zmiany w trakcie bezpośredniej kontroli zachowania osoby pozbawionej wolności, w odstępach czasu nieprzekraczających 2 godziny, jest obowiązany do dokonywania oceny, czy jest konieczne dalsze stosowanie środków przymusu bezpośredniego. Z przeprowadzonych przez Rzecznika postępowań wyjaśniających wynika, że niejednokrotnie kontrola nie była realizowana w sposób bezpośredni; funkcjonariusze nie wchodzili do pomieszczenia dźwiękochłonnego, w którym przebywał osadzony, poprzestając na obserwacji jego zachowania przez wizjer lub okno pomieszczenia. Zdaniem Rzecznika dyrektywa zawarta w przywołanym przepisie zobowiązuje funkcjonariusza wykonującego kontrolę bezpośrednią, do wejścia do pomieszczenia, w którym osadzony przebywa. Stanowisko takie wyrażali także dyrektorzy wielu wizytowanych jednostek penitencjarnych, w rozmowie z przedstawicielami Rzecznika. Wobec powyższego Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o podjęcie stosownych działań mających na celu wyeliminowanie wskazanej nieprawidłowości w stosowaniu przez funkcjonariuszy Służby Więziennej wobec osób pozbawionych wolności środków przymusu bezpośredniego.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2012-07-16
Opis odpowiedzi:

Dyrektor Generalny Służby Więziennej (16.07.2012 r.) stwierdził, że dotychczasowa praktyka realizacji obowiązku kontroli bezpośredniej w trakcie stosowania środków przymusu bezpośredniego wobec osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych jest właściwa. Funkcjonariusze Służby Więziennej stosując wobec osadzonych środki przymusu bezpośredniego zobligowani są do kierowania się zasadami określonymi w treści art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, wśród których należy wymienić obowiązek ochrony zdrowia i życia tych osób. Zarówno realizowany system szkoleń, jak i zakres sprawowanego przez Centralny Zarząd Służby Więziennej nadzoru, pozwalają potwierdzić, że - co do zasady - obowiązek ten wypełniany jest w sposób prawidłowy. W ocenie Centralnego Zarządu Służby Więziennej realizacja przez dowódcę zmiany kontroli wskazanej w § 5 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lipca 2010 r. w sprawie stosowania środków przymusu bezpośredniego oraz użycia broni palnej lub psa służbowego przez funkcjonariuszy Służby Więziennej, polegająca na zapoznaniu się z sytuacją i zachowaniem osadzonego przebywającego w "pomieszczeniu dźwiękochłonnym" poprzez znajdujące się w przedsionku celi zabezpieczającej okno i wizjer w drzwiach do pomieszczenia, nie stanowi podstawy do twierdzenia o naruszeniu lub niespełnieniu dyspozycji tego przepisu.