Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie uciążliwości związanych z realizowaniem inwestycji w zakresie dróg publicznych dla mieszkańców terenów przylegających do tych dróg z dnia 2012-06-25.
Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie uciążliwości związanych z realizowaniem inwestycji w zakresie dróg publicznych dla mieszkańców terenów przylegających do tych dróg.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi dotyczące uciążliwości związanych z realizowaniem inwestycji w zakresie dróg publicznych, w tym w szczególności autostrad i dróg ekspresowych, dla mieszkańców terenów przylegających do tych dróg. Zarzuty odnoszą się w większości przypadków do kwestii istotnego ograniczenia możliwości zagospodarowania nieruchomości przyległych do tych dróg, prowadzącego w konsekwencji do obniżenia ich wartości oraz negatywnego wpływu immisji drogowych (hałas, pył) na warunki życia na przyległych nieruchomościach. Zarzuty te są w znacznej części uzasadnione i wskazują na istniejące zagrożenia dla konstytucyjnie chronionych praw i wolności (art. 21 ust. 1, art. 47, art. 75 i 76 Konstytucji RP). Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych nie zawiera uregulowań minimalizujących w odpowiednim stopniu negatywne skutki wpływu realizacji inwestycji drogowych na wartość przyległych nieruchomości i warunki bytowania na tych nieruchomościach. W szczególności, normą taką nie jest art. 13 ust. 3 tej ustawy, który uzależnia dopuszczalność powstania roszczenia o wykup nieruchomości w przypadku jej częściowego wywłaszczenia, jedynie od przesłanki niemożności prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele. Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi o podjęcie prac legislacyjnych zmierzających do zmiany treści tego przepisu poprzez przyznanie odpowiedniego odszkodowania lub roszczenia o wykup właścicielom nieruchomości, które w części zostały wywłaszczone pod budowę dróg publicznych, jeżeli pozostała ich część utraciła w znacznym stopniu swoją wartość lub nastąpiło znaczne pogorszenie możliwości jej wykorzystywania do celów mieszkaniowych.
Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (24.01.2013 r.) nie podzielił poglądu o konieczności podjęcia prac legislacyjnych w zakresie wskazanym przez Rzecznika. Konsekwencje lokalizowania inwestycji publicznych, w tym również drogowych, zostały uwzględnione przez ustawodawcę, który przewidział we właściwych aktach prawnych formy rekompensaty dla właścicieli nieruchomości sąsiadujących z inwestycjami publicznymi. Wobec powyższego należy uznać, że niezasadne byłoby zarówno kopiowanie obowiązujących już rozwiązań dotyczących tego samego kręgu adresatów, jak również umieszczanie ich w akcie prawnym, który reguluje jedynie wąski zakres zagadnień tj. przejmowanie nieruchomości pod realizację wybranego celu publicznego, pozostawiając zarówno kwestie planowania i zagospodarowania przestrzennego jak też ochrony środowiska i ewentualnych immisji do uregulowania w innych właściwych aktach prawnych.