Wystąpienie do Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie zgodności z Konstytucją art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej w zakresie określania opłat za udostępnienie informacji publicznej z dnia 2012-07-03.
Wystąpienie do Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie zgodności z Konstytucją art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej w zakresie określania opłat za udostępnienie informacji publicznej.
Dostęp do informacji publicznej został zagwarantowany obywatelom w przepisie art. 61 Konstytucji RP. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej przewiduje wyjątek od zasady bezpłatnego udostępniania informacji. Zgodnie z art. 15 tej ustawy, podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej może pobrać opłatę w wysokości odpowiadającej dodatkowym kosztom, jakie poniesie w związku ze sposobem udostępnienia wskazanym przez wnioskodawcę lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku. Podmiot informuje wnioskodawcę o konieczności uiszczenia odpowiedniej kwoty, a po upływie 14 dni udostępnia informację, niezależnie od uiszczenia stosownej opłaty przez wnioskodawcę. Zobowiązany organ nie udziela informacji publicznej tylko w sytuacji, gdy wnioskodawca dokona zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia albo wycofa żądanie udostępnienia informacji. Wątpliwości Rzecznika budzi uzależnienie pobrania opłaty od wnioskodawcy wyłącznie od oceny organu zobowiązanego do udzielenia informacji. Ponadto ustawa nie przewiduje wydania w tym zakresie decyzji administracyjnej. Rzecznik nie neguje potrzeby pobierania opłaty za udostępnianie informacji, jeżeli forma w jakiej wnioskodawca domaga się udzielenia informacji wiąże się z koniecznością poniesienia szczególnie wysokich kosztów przez organ. Nałożenie opłaty prowadzi jednak do ograniczenia konstytucyjnego prawa dostępu do informacji publicznej. W związku z tym, zdaniem Rzecznika, wymagane jest wprowadzenie regulacji, która precyzyjnie zdefiniuje, czym są "dodatkowe koszty" oraz umożliwi kontrolę nad decyzjami organów w tej materii. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie przedstawionych uwag i poinformowanie o zajętym stanowisku.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji (03.08.2012 r.) poinformował, że problematyka opłat za udostępnianie informacji publicznej, niejednolitość stosowania przepisu art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz brak ustawowego określenia formy, w jakiej organ zobowiązany informuje o konieczności i wysokości wniesienia opłaty znane są Ministerstwu Administracji i Cyfryzacji. Również w ocenie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji istnieje potrzeba reformy zasad dostępu do informacji publicznej. Jednocześnie w odpowiedzi zapewniono, że uwagi przekazane przez Rzecznika Praw Obywatelskich stanowią cenny wkład w prace analityczno-koncepcyjne dotyczące reformy zasad dostępu do informacji publicznej.