Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym z dnia 2012-07-03.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym.
W jednej ze skarg skierowanych do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich podniesiona została kwestia możliwej sprzeczności rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym z konstytucyjnymi zasadami hierarchii norm prawnych i delegacji ustawowej, a także z prawami i wolnościami człowieka i obywatela. Przepis § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenie zawęża - w stosunku do przepisów rangi ustawowej - krąg osób uprawnionych do odbioru awizowanej przesyłki sądowej, stanowiąc, że przesyłkę złożoną w placówce pocztowej operatora lub w urzędzie gminy wydaje się tylko adresatowi. Regulacja ta poważnie uchybia zasadom tworzenia prawa, a także ogranicza realizację konstytucyjnego prawa do sądu. Warto rozważyć także usankcjonowanie praktyki udzielania upoważnień notarialnych i umożliwienie odbioru pism sądowych w placówce pocztowej albo urzędzie gminy przez osoby dysponujące poświadczonym notarialnie pełnomocnictwem do odbioru pism sądowych. Przewidziane w przepisie § 3 ust. 2 rozporządzenia ograniczenie stosowania doręczenia zastępczego powinno zostać zawarte w przepisie o randze ustawowej. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o pilne podjęcie prac legislacyjnych w celu zmiany omawianego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, a także o rozważenie zmiany art. 9 ustawy z 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw i objęcie zakresem stosowania art. 139 § 1(1) k.p.c. wszystkich toczących się postępowań.
Minister Sprawiedliwości (30.08.2012 r.) wskazał, że propozycja umożliwienia odbioru pism sądowych w placówce pocztowej operatora albo w urzędzie gminy osobom upoważnionym na podstawie pełnomocnictwa o charakterze materialnoprawnym, udzielonego w formie aktu notarialnego, nie wydaje się zasadna. Praktyka wydawania w placówkach pocztowych awizowanej korespondencji sądowej osobom upoważnionym na podstawie pełnomocnictwa notarialnego nie jest właściwa i nie powinna być usankcjonowana.
Pełnomocnictwo materialnoprawne może być odwołane w każdym czasie. Odwołanie pełnomocnictwa nie wymaga zachowania szczególnej formy. Oświadczenie o odwołaniu pełnomocnictwa następuje z chwilą dojścia do pełnomocnika oświadczenia o odwołaniu w taki sposób, że mógł on się zapoznać z jego treścią. W razie dopuszczenia możliwości odbioru pism sądowych w placówce pocztowej operatora albo w urzędzie gminy przez osobę upoważnioną na podstawie pełnomocnictwa o charakterze materialnoprawnym, strona lub świadek, będący adresatem przesyłki, chcąc uniknąć skutków procesowych związanych z jej doręczeniem, może w łatwy sposób zakwestionować prawidłowość dokonanego doręczenia. Natomiast odwołanie pełnomocnictwa pocztowego do odbioru przesyłek sądowych wymaga złożenia przez adresata oświadczenia woli w obecności pracownika operatora pocztowego i uiszczenia stosownej opłaty, o ile za tę czynność opłata została określona.
Kwestia potrzeby uregulowania w przepisach rangi ustawowej ograniczeń stosowania doręczenia zastępczego w przypadkach, gdy sąd umieścił na adresowej stronie przesyłki napis wyłączający taki sposób doręczenia w ogóle lub w stosunku do oznaczonych osób, jak również kwestia intertemporalna, związana z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, zostaną przedstawione działającej przy Ministrze Sprawiedliwości Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego.