Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie ratyfikacji Europejskiej Konwencji Bioetycznej z dnia 2012-08-07.

Adresat:
PREZES RADY MINISTRÓW
Sygnatura:
RPO/577511/08/I/112 RZ
Data sprawy:
2012-08-07
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie ratyfikacji Europejskiej Konwencji Bioetycznej.

W Polsce od kilku lat trwa debata nad regulacją zagadnień związanych ze sferą bioetyki. Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny: Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie (Europejska Konwencja Bioetyczna) określa minimalny standard ochrony poszanowania praw jednostki. Oznacza to, że w ramach porządków krajowych dopuszczalne są normy prowadzące do osiągnięcia wyższego poziomu gwarancji praw jednostki. Rada Ministrów deklarowała podjęcie działań zmierzających do ratyfikacji Konwencji. W 2008 r. opublikowany został raport Zespołu ds. Konwencji Bioetycznej dotyczący zgodności regulacji biomedycznych w Polsce z Konwencją. Również Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN w zakresie nauk genetycznych wezwał do podjęcia działań legislacyjnych, które doprowadzą do szczegółowego określenia statusu i zasad ochrony genomu ludzkiego, praw pacjenta korzystającego ze świadczeń z zakresu diagnostyki i poradnictwa genetycznego oraz zasad ich ochrony, standardów udzielania świadczeń z zakresu diagnostyki i poradnictwa genetycznego, w tym genetycznych badań prenatalnych i preimplantacyjnych, testów prognostycznych oraz badań przesiewowych, zasad określających warunki oraz granice dopuszczalności komercyjnych testów badań genetycznych. Zdaniem Rzecznika szczegółowych regulacji wymaga kwestia oświadczeń pro futuro, dopuszczalność macierzyństwa zastępczego - surogacji, ochrona informacji genetycznej. Niepełna regulacja kwestii związanych z ochroną praw i wolności człowieka w kontekście zastosowań biologii i medycyny może mieć negatywne konsekwencje w sferze społecznej. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o udzielenie informacji dotyczących stanowiska Rządu w sprawie ratyfikacji Konwencji, z uwzględnieniem aktualnego stanu prac nad zapowiadanym dostosowaniem polskiego systemu prawnego do standardów konwencyjnych.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-03-22
Opis odpowiedzi:

Pełnomocnik Rządu do Spraw Równego Traktowania (22.03.2013 r.) wyjaśniła, że w 2012 r. zwróciła się do Prezesa Rady Ministrów z prośbą o wyrażenie zgody na przedłożenie Radzie Ministrów wniosku o ratyfikację konwencji oraz Protokołu dodatkowego do Konwencji o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej w odniesieniu do zastosowań biologii i medycyny w sprawie zakazu klonowania. Prezes Rady Ministrów wyraził zgodę na podjęcie prac w zakresie ratyfikacji ww. umów międzynarodowych. W Biurze Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania został przygotowany projekt wniosku o ratyfikację konwencji oraz protokołu. Dokument ten został przesłany w październiku 2012 r. do konsultacji międzyresortowych. W wyniku przeprowadzonych konsultacji, zorganizowano w listopadzie 2012 r. konferencję uzgodnieniową, podczas której ustalono obszar polskiego prawa sprzeczny z postanowieniami konwencji, a także luki w polskim prawie w zakresie spraw uregulowanych w konwencji. W grudniu 2012 r., mając na uwadze poczynione ustalenia podczas konsultacji uzgodnieniowej oraz decyzję Prezesa Rady Ministrów w sprawie podjęcia przez resort sprawiedliwości oraz resort zdrowia działań legislacyjnych, których skutkiem byłoby zagwarantowanie korzystania z praw wynikających z przepisów konwencji, Pełnomocnik Rządu do Spraw Równego Traktowania zwróciła się do Ministra Sprawiedliwości oraz Ministra Zdrowia o zainicjowanie powyższych prac. Po zakończeniu prac przez ww. resorty, zostaną podjęte dalsze działania w celu finalizacji prac związanych z ratyfikacją ww. umów międzynarodowych.