Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie praktyki stosowania kamer monitorujących zachowanie skazanych w salach do udzielania widzeń bez osoby dozorującej z dnia 2012-09-06.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie praktyki stosowania kamer monitorujących zachowanie skazanych w salach do udzielania widzeń bez osoby dozorującej.
Wnioski wpływające od osób pozbawionych wolności oraz obserwacje poczynione przez pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich w trakcie wizytacji jednostek penitencjarnych, skłoniły Rzecznika Praw Obywatelskich do podjęcia do badania kwestii stosowania kamer monitorujących zachowanie skazanych w salach do udzielania widzeń bez osoby dozorującej. W ocenie Rzecznika, instalowanie kamer w tych pomieszczeniach stoi w sprzeczności z intencją, jaka przyświecała ustawodawcy wprowadzającemu tę formę nagrody. Prawodawca wskazując, że jest to widzenie bez osoby dozorującej, nakazał odstąpić od wymogu nadzoru nad skazanym i osobami go odwiedzającymi, przyznając im większą swobodę i szerszy zakres prywatności podczas tego widzenia. W wystąpieniu do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 1 lutego 2012 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zakwestionowała montowanie kamer w salach do udzielania widzeń bezdozorowych. Dyrektor Generalny Służby Więziennej nie podzielił jednak przedstawionej przez Rzecznika interpretacji przepisów, wskazując, że art. 138 § 1 pkt 2 k.k.w. określa formę nagradzania osadzonych jako widzenia bez osoby dozorującej, a nie jako widzenia bezdozorowego. Podtrzymując swoje stanowisko w przedstawionej sprawie, Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o podjęcie działań zmierzających do zmiany opisanej praktyki i zapewnienia skazanym oraz ich rodzinom właściwych warunków odbywania widzeń bez osoby dozorującej.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (28.09.2012 r.) wyjaśnił, że monitorowanie widzeń bez osoby dozorującej, w tym widzeń w oddzielnym pomieszczeniu jest fakultatywne. Zgodnie z art. 73a § 8 k.k.w., o stosowaniu monitorowania w określonych miejscach i pomieszczeniach, decyduje dyrektor zakładu karnego, mając na celu zapewnienie porządku i bezpieczeństwa w zakładzie karnym. Zezwolenie na widzenie bez osoby dozorującej, podobnie jak zezwolenie na widzenie w oddzielnym pomieszczeniu bez osoby dozorującej, są nagrodami przewidzianymi odpowiednio w art. 138 § 1 pkt 2 i 3 k.k.w., które mogą zostać przyznane skazanemu wyróżniającemu się dobrym zachowaniem w czasie odbywania kary pozbawienia wolności. Ma ono charakter widzenia bez osoby dozorującej, a nie widzenia bezdozorowego. Jak wynika z informacji Dyrektora Generalnego SW w salach, z których korzystają skazani wraz z osobami odwiedzającymi w ramach nagrody z art. 138 § 1 pkt 3 k.k.w. co do zasady nie stosuje się monitoringu. Osadzony ma prawo zaskarżyć decyzję dyrektora co do zasadności zastosowania - w czasie takiego widzenia - monitoringu, zarówno do Dyrektora Okręgowego SW, jak i sądu penitencjarnego. Z uwagi na nagrodowy charakter, widzenia na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 i 3, powinny odbywać się bez stosowania monitoringu w takim pomieszczeniu, a w przypadku istnienia wątpliwości dyrektora co do bezpieczeństwa w czasie takiego widzenia, tego rodzaju nagroda nie powinna być przyznawana. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pismem z dnia 24 kwietnia 2012 r. przekazał Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej polecenie uwrażliwienia dyrektorów okręgowych SW oraz dyrektorów jednostek penitencjarnych, na konieczność ścisłego respektowania obowiązujących przepisów prawa przy wydawaniu decyzji o stosowaniu monitorowania zachowania skazanych w określonych miejscach i pomieszczeniach, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji, w których wydanie takiej decyzji jest fakultatywne.