Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie problemów z uzyskaniem pomocy w ramach działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom" z dnia 2012-09-10.
Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie problemów z uzyskaniem pomocy w ramach działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom".
Na tle sprawy indywidualnej rozpatrywanej przez Rzecznika pojawił się problem generalny dotyczący potencjalnej niezgodności przepisów rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 października 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 z przepisami rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi stanowi, że pomoc jest przyznawana osobie fizycznej, która do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy nie prowadziła działalności gospodarczej i której małżonek do dnia złożenia przez nią wniosku o przyznanie pomocy nie prowadził takiej działalności. Z definicji pojęcia "prowadzenie działalności gospodarczej" przyjętej w § 2 ust. 2 rozporządzenia wynika, że za osobę prowadzącą działalność gospodarczą zostanie uznany każdy, kto był posiadaczem lub właścicielem gospodarstwa. Przyjęta definicja jest niezgodna z wymogiem określonym w rozporządzeniu Rady, zgodnie z którym pomoc udziela się osobie fizycznej, która ma mniej niż 40 lat i po raz pierwszy podejmuje działalność gospodarczą jako kierujący gospodarstwem. Aktualny stan prawny może powodować, że duża grupa rolników nie będzie mogła otrzymać pomocy w ramach działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom", mimo że spełniają warunki do otrzymania pomocy przewidziane w rozporządzeniu. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o przedstawienie stanowiska w sprawie.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi (22.10.2012 r.) poinformowała, że najważniejsze przesłanki przyznawania pomocy zostały określone w przepisach prawa UE. Zgodnie z tymi przepisami, podstawowym kryterium przyznawania pomocy w ramach działania "ułatwienie startu młodym rolnikom" jest fakt podejmowania po raz pierwszy samodzielnego prowadzenia gospodarstwa rolnego. Poszczególne państwa członkowskie UE muszą określić w prawie krajowym szczegółowe kryteria dostępu do środków. W ramach prawa krajowego kryteria te zawarto w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, określając, że o pomoc może się ubiegać osoba, która nie prowadziła dotychczas działalności rolniczej, a w szczególności nie była posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych. W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 określono także definicję rozpoczęcia działalności rolniczej. Warunki określone w Programie, uzgodnione z Komisją Europejską, zostały przeniesione do polskiego porządku prawnego.
Wypracowane regulacje zawiera rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 października 2007 roku. Określono w nim, w sposób szczegółowy i wyczerpujący, nie tylko moment uważany za rozpoczęcie działalności rolniczej, ale też wyznaczono szereg wyjątków od przyjętych reguł. Ważne jest, że rozporządzenie powstało w wyniku konsultacji społecznych, w których partnerem były organizacje i związki rolnicze. Dołożono zatem wszelkich starań, by normy prawne były adekwatne do sytuacji społecznej. Niemniej jednak wszelkie doświadczenia zdobyte podczas wprowadzania w życie programu na lata 2007-2013 zostaną wzięte pod uwagę podczas przygotowania programu rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014-2020, jeżeli tylko zostaną w nim uwzględnione podobne instrumenty wsparcia dla młodych rolników.