Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie braku jednolitych kryteriów w zakresie przyjmowania kandydatów do Państwowej Straży Pożarnej, z uwzględnieniem zasady równego traktowania z dnia 2012-10-26.

Adresat:
MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH
Sygnatura:
RPO/707570/12/III/905.1 RZ
Data sprawy:
2012-10-26
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie braku jednolitych kryteriów w zakresie przyjmowania kandydatów do Państwowej Straży Pożarnej, z uwzględnieniem zasady równego traktowania.

Do Rzecznika zwróciła się kandydatka na funkcjonariusza Państwowej Straży Pożarnej ze skargą na dyskryminację ze względu na płeć w zakresie przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego do służby w komendach powiatowych Państwowej Straży Pożarnej. Rzecznik wystąpił do Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z prośbą o zlecenie zbadania sprawy. Podkreślił, że ogłoszenie naboru sporządzone zostało w sposób wskazujący na dyskryminację ze względu na płeć, gdyż skierowane było wyłącznie do mężczyzn. Postępowanie takie jest sprzeczne z art. 32 Konstytucji, stanowiącym nakaz równego traktowania oraz zakaz dyskryminacji i niezgodne z przepisami ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania. Nadesłane przez zainteresowaną kopie naboru kandydatów do służby w innych komendach powiatowych wskazywały na brak jednolitych zasad i kryteriów w zakresie przyjmowania do służby przygotowawczej w Państwowej Straży Pożarnej. Co więcej, ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej nie zawiera zasad postępowania kwalifikacyjnego, w oparciu o które odbywa się przyjmowanie do służby. Brak tych uregulowań jest sprzeczny z art. 60 Konstytucji RP, określającym, że obywatele polscy korzystający z praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. Komendant Państwowej Straży Pożarnej, podzielając stanowisko Rzecznika, powołał zespół do opracowania wytycznych w zakresie zasad naboru do służby w Państwowej Straży Pożarnej. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o rozważenie możliwości podjęcia działań legislacyjnych zmierzających do rozwiązania opisanego problemu tak, aby zasady dostępu do służby publicznej w Państwowej Straży Pożarnej były takie same dla wszystkich obywateli.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-02-04
Opis odpowiedzi:

Minister Spraw Wewnętrznych (04.02.2013 r.) poinformował, że problematyka dotycząca pełnienia służby w Państwowej Straży Pożarnej została uregulowana w rozdziale 5. ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o Państwowej Straży Pożarnej. Stosownie do art. 28 ww. ustawy, służbę w PSP może pełnić obywatel polski, niekarany za przestępstwo lub za przestępstwo skarbowe, korzystający z pełni praw publicznych, posiadający co najmniej średnie wykształcenie oraz zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia tej służby. Powyższe wskazuje zatem, że możliwość ubiegania się o przyjęcie do służby w PSP przysługuje zarówno mężczyznom, jak i kobietom. Wspomniana ustawa - w przeciwieństwie do innych ustaw pragmatycznych dotyczących pozostałych służb porządku publicznego, takich jak ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji oraz ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej - nie zawiera regulacji określających zasady postępowania kwalifikacyjnego. Ponadto, w ustawie brak jest delegacji dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych do wydania przepisów wykonawczych regulujących w sposób szczegółowy m.in. tryb i sposób przeprowadzenia takiego postępowania. W praktyce kryteria sprawności fizycznej stosowane wobec kandydatów do służby w PSP są zróżnicowane ze względu na płeć kandydata, co wiąże się z niższymi normami wydolnościowymi dla kobiet. Jednocześnie Minister Spraw Wewnętrznych poinformował, że zwrócił się do Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z prośbą o przygotowanie projektu zmian ustawy o Państwowej Straży Pożarnej w kwestii postępowania kwalifikacyjnego oraz przekazanie projektu do MSW wraz z oceną skutków regulacji.