Wystąpienie do Ministra Środowiska w sprawie praw nabytych po stronie przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie odpadów komunalnych oraz sytuacji właścicieli nieruchomości posiadających zawarte z nimi umowy cywilnoprawne z dnia 2012-12-04.
Wystąpienie do Ministra Środowiska w sprawie praw nabytych po stronie przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie odpadów komunalnych oraz sytuacji właścicieli nieruchomości posiadających zawarte z nimi umowy cywilnoprawne.
Rzecznik sygnalizuje w wystąpieniu problem zaistniały w związku z nowelizacją ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dokonaną na mocy ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, dotyczący praw nabytych po stronie przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych oraz sytuacji właścicieli nieruchomości posiadających zawarte z nimi umowy cywilnoprawne. W ustawie o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw brak jest przepisów intertemporalnych odnoszących się do przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych na podstawie posiadanych ważnych, wydawanych na lat dziesięć zezwoleń. Brak też regulacji rozstrzygających byt prawny umów zawartych przez właścicieli nieruchomości z tymi przedsiębiorcami, po upływie terminu, o którym mowa w art. 11 ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Nie wiadomo zatem, czy wprowadzenie obowiązku ponoszenia powszechnej daniny publicznej (opłaty za gospodarowanie odpadami) stanowić ma podstawę do wypowiadania tych umów. Sytuacja ta spowoduje dalsze problemy, takie jak masowe wypowiadanie umów oraz kwestie ewentualnych odszkodowań, z odpowiedzialnością Skarbu Państwa włącznie.
Przyjęte rozwiązania mogą pozostawać w sprzeczności z zasadami swobody działalności gospodarczej, ochrony praw nabytych oraz należytego zabezpieczenia interesów w toku. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska w zasygnalizowanych kwestiach, w tym o wyjaśnienie przyczyn niezastosowania adekwatnych do sytuacji przepisów intertemporalnych.
Minister Środowiska (13.06.2013 r.) poinformował, że przedsiębiorcy świadczący usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości mieli dwa lata na dostosowanie się do nowych przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W opinii resortu środowiska nie było uzasadnienia dla zastosowania przepisów intertemporalnych poza tymi, które są zapisane w wymienionej ustawie.
Ustawa nie rozwiązuje, ani nie wygasza dotychczasowych umów. Każda umowa zawarta pomiędzy właścicielem nieruchomości a odbierającym odpady komunalne powinna zawierać zapis o trybie i warunkach jej rozwiązania przez jedną ze stron. Na tej podstawie właściciele nieruchomości będą mogli rozwiązać dotychczasowe umowy na odbieranie odpadów komunalnych. Właściciel nieruchomości może pozostawić dotychczasową umowę bez rozwiązywania jej, jednakże nie zwalnia go to z obowiązku uiszczania na rzecz gminy opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Dlatego też, jeżeli gmina zapewni odbieranie wszystkich wytworzonych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych, wówczas nieuzasadnionym wydaje się pozostawienie bez rozwiązania dotychczasowej umowy. Decyzję w tym zakresie powinien podjąć właściciel nieruchomości. Nowe przepisy mają zapewnić, że przedsiębiorcy działający na rynku odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości przed wejściem w życie ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw będą mogli po przejęciu przez gminy obowiązku odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości nadal starać się o zamówienia na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na konkurencyjnym rynku, który zapewnią organizowane przez gminy przetargi. Przepisy te chronią przedsiębiorców obecnie działających na rynku odpadów komunalnych oraz zasady przyzwoitej legislacji.