Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie problemów z wezwaniami kierowanymi do właścicieli lub posiadaczy pojazdów w związku z przekroczeniem prędkości z dnia 2012-11-30.
Wystąpienie do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie problemów z wezwaniami kierowanymi do właścicieli lub posiadaczy pojazdów w związku z przekroczeniem prędkości.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich kierowane są sprawy przedstawiające problem związany z kierowanymi do właścicieli lub posiadaczy pojazdów wezwaniami Policji, Straży Miejskiej i Gminnej oraz Inspekcji Transportu Drogowego do wskazania kierującego pojazdem, w związku z ujawnieniem wykroczenia drogowego polegającego na przekroczeniu prędkości zarejestrowanego przez fotoradar. Wezwania zawierają pouczenie, że niewskazanie kierującego pojazdem, który miał dopuścić się wskazanego wykroczenia, pociągać będzie odpowiedzialność na zasadzie art. 78 ust. 4 i 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym w związku z art. 96 § 3 k.w. Otrzymanie wezwania po kilku miesiącach od daty wykroczenia, bez prawa wglądu w akta sprawy i bez możliwości zapoznania się ze zdjęciem z fotoradaru, nierzadko czyni obowiązek z art. 78 ust. 4 i 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym niemożliwym do spełnienia. W państwie prawa nakładanie obowiązków na obywateli, zagrożone karami w postępowaniu represyjnym, przy jednoczesnym ukształtowaniu systemu prawa w sposób, który uniemożliwia spełnienie obowiązku, jest niedopuszczalne. Szczególne wątpliwości budzi sytuacja w której właściciel lub posiadacz pojazdu, pod rygorem odpowiedzialności za wykroczenie, obowiązany jest wskazać osobę najbliższą, której powierzył pojazd do kierowania. Zastrzeżenia Rzecznika dotyczą również uprawnień Inspekcji Transportu Drogowego do prowadzenia postępowania w sprawie o wykroczenie stypizowane w art. 96 § 3 k.w., polegające na niewskazaniu przez właściciela lub posiadacza pojazdu, komu powierzył pojazd do używania lub użytkowania w oznaczonym czasie. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o poinformowanie o zajętym stanowisku w sprawie.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (18.01.2013 r.) stwierdził, że umożliwienie dostępu do akt sprawy o wykroczenie, w tym fotografii, na etapie czynności wyjaśniających, nie rozwiąże wszystkich problemów, o których wspomina Rzecznik. Na znacznej część fotografii wykonanych przez urządzenia rejestrujące twarz kierującego jest bowiem niewidoczna. Żaden przepis nie nakłada wprost na właściciela lub posiadacza pojazdu prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, jeżeli chodzi o pojazdy osobowe osób prywatnych). Nie oznacza to jednak, że właściciel (posiadacz) pojazdu, który jest użytkowany przez większą ilość osób (np. pojazdu firmowego) nie będzie musiał w praktyce takiej ewidencji prowadzić. Wydaje się, że istota zagadnienia tkwi w braku normy, która stanowiłaby wyraźnie obowiązek prowadzenia ewidencji dla pojazdów użytkowanych przez większą liczbę osób. Zasadne wydaje się więc rozważenie nowelizacji art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Podstawowym przepisem na podstawie którego odbywa się gromadzenie, przetwarzanie, udostępnianie i usuwanie przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego utrwalonych obrazów i danych jest art. 129g ust. 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Obowiązek wskazania osoby, której powierzyło się pojazd do korzystania wynika wprost z przepisu ustawy. Zaakceptowanie koncepcji, według której art. 183 k.p.k. miałby stanowić podstawę odmowy wskazania osoby najbliższej, której powierzono pojazd powodowałoby, że osoby te zawsze pozostaną bezkarne. Sekretarz Stanu przedstawił ponadto obszerne uzasadnienie stanowiska, iż Głównemu Inspektorowi Transportu Drogowego przysługuje przymiot oskarżyciela publicznego w sprawach dotyczących wykroczenia z art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń.