Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie postulatu umieszczenia na druku mandatu karnego pouczenia o możliwości zaskarżenia przyjętego mandatu karnego do sądu z dnia 2013-01-03.
Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie postulatu umieszczenia na druku mandatu karnego pouczenia o możliwości zaskarżenia przyjętego mandatu karnego do sądu.
Rzecznik Praw Obywatelskich rozpatrywała sprawę indywidualną, której przedmiotem był brak umieszczenia na druku mandatu karnego pouczenia o możliwości zaskarżenia przyjętego mandatu do sądu, czyli o uprawnieniu przysługującym ukaranemu na podstawie art. 101 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Departament Spraw Obywatelskich Ministerstwa Spraw Wewnętrznych nie podzielił argumentacji obywatela, który postulował, aby formularz mandatu karnego zawierał treść art. 101 k.p.s.w. W uzasadnieniu stanowiska Departamentu stwierdzono, że przepis ten ma bardzo wąski zakres zastosowania. Tymczasem zdaniem Rzecznika organ wydający mandat karny jest obowiązany pouczyć sprawcę wykroczenia nie tylko o uprawnieniu i konsekwencjach nieprzyjęcia mandatu, ale także - w razie przyjęcia mandatu - o uprawnieniu do jego zaskarżenia w trybie nadzwyczajnym określonym w art. 101 k.p.s.w. Opracowany przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego projekt ustawy nowelizującej m.in. kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia obejmuje zakresem zmian przepis art. 101 k.p.s.w., zakładając rozszerzenie katalogu przyczyn uchylenia mandatu karnego. Kwestia odpowiedniego pouczenia osoby ukaranej staje się więc tym bardziej aktualna. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie możliwości podjęcia działań skutkujących uwzględnieniem postulatu umieszczenia w stosowanym formularzu mandatowym pouczenia o treści art. 101 § 1 k.p.s.w.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (07.02.2013 r.) poinformował, że po ponownym przeanalizowaniu wcześniejszego stanowiska MSW, uznano słuszność postulatu zgłoszonego w wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich. Nadal pewne wątpliwości budzi kwestia informowania o nadzwyczajnym środku prawnym, jednak za zmianą pouczenia zawartego na formularzu druku mandatu karnego przemawia planowane rozszerzenie katalogu przyczyn uchylenia mandatu karnego. Zgodnie z procedowanym w Sejmie projektem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny i niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 870) mandat karny będzie podlegał uchyleniu nie tylko, jeżeli został nałożony za czyn nie będący wykroczeniem, ale również wówczas, gdy został nałożony na osobę nie będącą sprawcą wykroczenia, a także na osobę nie ponoszącą odpowiedzialności za wykroczenie.
Istotą przygotowanej zmiany jest znaczący wzrost zakresu kontroli sądowej nad postępowaniem mandatowym. Należy założyć, że po wejściu w życie noweli instytucja uchylenia mandatu karnego będzie znacznie częściej wykorzystywana. W konsekwencji obywatele powinni mieć wiedzę na jej temat, co można osiągnąć przede wszystkim poprzez zamieszczenie stosownego pouczenia na formularzu mandatu karnego. Dlatego też niezwłocznie po wejściu w życie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny i niektórych innych ustaw, Minister Spraw Wewnętrznych przystąpi do nowelizacji rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, polegającej na uzupełnieniu pouczenia znajdującego się na odcinku C strona 2 formularza mandatu karnego o treść art. 101 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.