Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Gospodarki w sprawie konieczności opracowania regulacji dotyczącej tzw. hipoteki odwróconej z dnia 2013-01-28.

Adresat:
MINISTERSTWO GOSPODARKI
Sygnatura:
RPO/717429/12/V/614.1 RZ
Data sprawy:
2013-01-28
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Gospodarki w sprawie konieczności opracowania regulacji dotyczącej tzw. hipoteki odwróconej.

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje sygnały ze strony obywateli, wskazujące na brak dostatecznej ochrony ich interesów na rynku usług finansowych. Problemy te widoczne są zwłaszcza w sytuacji klientów - osób starszych. Ta szczególnie wrażliwa grupa konsumentów jest również adresatem usług oferowanych pod zbiorczą nazwą "hipoteki odwróconej". Brak unormowań regulujących umowę odwróconego kredytu hipotecznego umożliwia posługiwanie się pojęciem hipoteki odwróconej w odniesieniu do usług niemających cech tej instytucji. Podstawowym przedmiotem transakcji zawieranych w ramach omawianej działalności rynkowej jest przeniesienie prawa do lokalu mieszkalnego przysługującego konsumentowi. Istnieje więc szczególne ryzyko, że świadczenia należne osobom z tytułu zbycia lub obciążenia mieszkania nie będą stanowiły odpowiedniego zabezpieczenia dla ich potrzeb bytowych. W opinii Rzecznika istotne jest opracowanie przepisów prawa regulujących umowę odwróconego kredytu hipotecznego, jak też określających ramy funkcjonowania dla przedsiębiorców oferujących tego rodzaju usługę oraz usługi o zbliżonym charakterze. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przekazanie informacji na temat stanu prac prowadzonych przez zespół powołany w Ministerstwie Gospodarki do opracowania regulacji tworzących środowisko prawne, w którym mogłyby funkcjonować podmioty oferujące tzw. hipotekę odwróconą, jak też usługi oparte na modelu umów dożywocia i renty odpłatnej.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-03-06
Opis odpowiedzi:

Minister Gospodarki (06.03.2013 r.) poinformował, że na etapie prac nad projektem założeń projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, przygotowanym przez Ministerstwo Finansów, Minister Gospodarki zwrócił uwagę na konieczność kompleksowego uregulowania problemu przenoszenia własności nieruchomości w zamian za świadczenia pieniężne, zarówno w modelu kredytowym (odwrócony kredyt hipoteczny - propozycja Ministerstwa Finansów), jak również w modelu sprzedażowym (tzw. renta dożywotnia). Rada Ministrów zobowiązała Ministra Gospodarki - w związku ze zgłoszonymi uwagami - do opracowania, we współpracy z Ministrem Finansów, propozycji uregulowania przeniesienia własności nieruchomości w zamian za dożywotnie pieniężne świadczenia okresowe, tzw. renty dożywotniej. Propozycja Ministerstwa Gospodarki, przygotowana w pierwszej połowie 2012 r., stanowiąca uzupełnienie projektu Ministerstwa Finansów, była przedmiotem uzgodnień międzyresortowych. W czerwcu 2012 r. projekt został skierowany do rozpatrzenia przez Komitet Rady Ministrów. W związku z rozbieżnościami istniejącymi między Ministerstwem Gospodarki a Ministerstwem Finansów w kwestii nadzoru nad podmiotami oferującymi rentę dożywotnią, Przewodniczący Komitetu Rady Ministrów podjął decyzję o nieprocedowaniu projektu do czasu wypracowania wspólnych rozwiązań. Ministerstwo Gospodarki przekazało nową wersję projektu do Ministerstwa Finansów. Po uzgodnieniach projekt zostanie ponownie skierowany do rozpatrzenia przez Komitet Rady Ministrów.