Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobu realizacji obowiązków informacyjnych sądu, przewidzianych w Kodeksie postępowania cywilnego z dnia 2013-02-18.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobu realizacji obowiązków informacyjnych sądu, przewidzianych w Kodeksie postępowania cywilnego.
Na tle skarg napływających do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich pojawiła się kwestia sposobu realizacji obowiązków informacyjnych sądu, przewidzianych w Kodeksie postępowania cywilnego. Pouczenia o uprawnieniach do podejmowania konkretnych czynności procesowych powinny być wyczerpujące i jednocześnie nie powinny budzić wątpliwości interpretacyjnych. Pouczenia stosowane na podstawie aktów wykonawczych do Kodeksu postępowania cywilnego są sformułowane w sposób jasny i szczegółowy. W pozostałych przypadkach treść, zakres oraz forma pouczeń uzależniona jest od praktyki przyjętej w danym sądzie. Największe rozbieżności w praktyce dotyczą pouczeń o terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia. W ocenie Rzecznika, ochrona stron postępowania, które postąpiły zgodnie z błędnym bądź niepełnym pouczeniem, nie jest obecnie wystarczająca. Stosownie do treści art. 169 § 1 k.p.c., wniosek o przywrócenie terminu wnosi się w terminie tygodnia od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Analiza wpływających skarg prowadzi do wniosku, że działania mające na celu przywrócenie terminu podejmowane są zbyt późno. Pozbawia to stronę możliwości dokonania instancyjnej kontroli orzeczenia wydanego co do istoty sprawy przez sąd I instancji. Zdaniem Rzecznika uzasadnione byłoby podjęcie działań mających na celu uregulowanie i ujednolicenie treści pouczeń udzielanych na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Pozwoli to na ograniczenie sytuacji, w których strona, wyłącznie ze względu na brak dostatecznej znajomości przepisów, pozbawiona zostaje rzeczywistej możliwości zainicjowania instancyjnej kontroli wydanego orzeczenia. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o zajęcie stanowiska w sprawie.
Minister Sprawiedliwości (28.03.2013 r.) podziela pogląd, wyrażony w wystąpieniu Rzecznika, że pouczenia, by mogły spełniać swoją funkcję i pozostawać w zgodzie ze swym konstytucyjnym umocowaniem, winny być prawidłowe, wyczerpujące i jednoznaczne. Osiągnięcie tego stanu jest możliwe już w chwili obecnej bez dokonywania zmian w obowiązującym stanie prawnym, o ile ograny stosujące prawo (w tym głównie sądy) podejdą w sposób właściwy do realizacji nałożonych na nie obowiązków informacyjnych. Minister Sprawiedliwości, w ramach zewnętrznego nadzoru administracyjnego nad działalnością administracyjną sądów, wskazał prezesom sądów apelacyjnych na zasygnalizowane w wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich wątpliwości oraz potrzebę ujednolicenia podnoszonych kwestii pouczeń - w ramach obowiązującego prawa.