Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie stanu przestrzegania praw "osadzonych niebezpiecznych" z dnia 2013-02-22.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie stanu przestrzegania praw "osadzonych niebezpiecznych".
Pracownicy Biura RPO przeprowadzili w 2011 r. badania 11 dużych zakładów karnych i aresztów śledczych dotyczące traktowania osadzonych stwarzających poważne zagrożenie społeczne albo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa jednostki penitencjarnej ("osadzonych niebezpiecznych"). W ocenie Rzecznika zmian legislacyjnych wymaga sposób weryfikacji decyzji o umieszczeniu w oddziale lub celi dla osadzonych niebezpiecznych. W obowiązującym systemie prawnym brakuje przepisu, który wyraźnie nakazywałby obligatoryjne przeprowadzenie badań psychologicznych przed weryfikacją decyzji o przedłużeniu statusu niebezpiecznego. Należałoby również rozważyć możliwość obowiązkowego sporządzania opinii o osadzonym przez wychowawcę. Wprowadzone zmiany obligowałyby do rzetelnego zbadania występowania przesłanek kwalifikujących osadzonego do dalszego pobytu w oddziale lub celi dla niebezpiecznych. W przeważającej większości osadzeni niebezpieczni nie są poddawani wzmożonym oddziaływaniom penitencjarnym przez naukę, pracę czy terapię, służącym w szczególności zmniejszaniu napięć emocjonalnych, ograniczaniu tendencji do zachowań agresywnych i samoagresywnych. Istotnym problemem jest również forma udzielania widzeń osadzonym niebezpiecznym z osobami bliskimi. Praktyka w tym zakresie jest niejednolita, natomiast obowiązujące przepisy wyraźnie stanowią, że widzenia mogą być udzielane w sposób uniemożliwiający bezpośredni kontakt z osobami odwiedzającymi, jeżeli zachodzi poważne zagrożenie bezpieczeństwa osób odwiedzających. W pozostałych przypadkach realizacja widzeń powinna przebiegać przy oddzielnym stoliku, w sposób umożliwiający bezpośredni kontakt skazanego z odwiedzającym. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie stanowiska i rozważenie możliwości podjęcia odpowiedniej inicjatywy ustawodawczej.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (21.03.2013 r.) stwierdził, że nie ma obecnie potrzeby podejmowania działań legislacyjnych w celu zmiany przepisów zawartych w aktach prawnych rangi ustawy czy rozporządzenia. Uwagi zawarte w wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczą w zasadzie jedynie nie do końca prawidłowej praktyki stosowanej w konkretnych jednostkach penitencjarnych. Mając na uwadze fakt, że niedopuszczalne są sytuacje, które wskazują na odmienną praktykę w różnych jednostkach penitencjarnych, zwrócono się do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej o jej ujednolicenie, z uwzględnieniem uwag zawartych w wystąpieniu Rzecznika.