Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie uregulowań dotyczących wykonywania środków zabezpieczających związanych z umieszczeniem w zamkniętym zakładzie leczniczym z dnia 2013-03-06.

Adresat:
MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI
Sygnatura:
RPO/726171/13/V/1018.4.2 RZ
Data sprawy:
2013-03-06
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie uregulowań dotyczących wykonywania środków zabezpieczających związanych z umieszczeniem w zamkniętym zakładzie leczniczym.

W wystąpieniu Rzecznik porusza problem dotyczący praktyki udzielania czasowego zwolnienia z zakładu psychiatrycznego osobom umieszczonym w zakładzie na podstawie art. 94 k.k., a więc sprawcom czynu zabronionego o znacznej społecznej szkodliwości, którzy dopuścili się tego czynu w stanie niepoczytalności i zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że ponownie popełnią taki czyn. W toku przeprowadzonych przez pracowników Biura RPO wizytacji szpitali psychiatrycznych, zarówno lekarze, jak również osoby internowane, zwrócili uwagę na nieprecyzyjność uregulowań dotyczących możliwości czasowego zwolnienia internowanego z zakładu. Zdaniem Rzecznika za niedopuszczalną należy uznać sytuację, w której na podstawie regulaminów organizacyjno-porządkowych poszczególnych zakładów o podstawowym zabezpieczeniu rozstrzyga się o prawach i obowiązkach internowanych. Prowadzić to może do nieuzasadnionego różnicowania praw i obowiązków internowanych w poszczególnych zakładach. Środki zabezpieczające o charakterze leczniczym, jako najdalej ingerujące w sferę praw i wolności obywatelskich, wymagają odpowiednich gwarancji prawnych zabezpieczających pozycję internowanego. Regulamin nie może normować materii nie uregulowanej w ustawie, takiej jak kwestia dotycząca czasowych zwolnień dla internowanych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie możliwości podjęcia działań legislacyjnych w kierunku zmiany krytykowanego stanu prawnego.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-05-17
Opis odpowiedzi:

Minister Sprawiedliwości (17.05.2013 r.) stwierdził w odpowiedzi, że nie jest sprzeczne z celem wykonywania środka zabezpieczającego dopuszczenie możliwości opuszczenia zakładu psychiatrycznego na kilka godzin lub kilka dni przez osobę internowaną. Należy podzielić pogląd Rzecznika Praw Obywatelskich o potrzebie wprowadzenia stosownych rozwiązań prawnych w akcie prawnym rangi ustawowej. Kwestia ta zostanie przypuszczalnie uregulowana w ramach planowanej przez Ministra Sprawiedliwości szerszej nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego, po uprzednich konsultacjach ze środowiskiem psychiatrycznym.
Minister Sprawiedliwości (09.08.2013 r.) w uzupełnieniu wcześniejszej korespondencji poinformował, że w wyniku konsultacji społecznych Ministerstwo Sprawiedliwości otrzymało liczne odpowiedzi, w większości udzielone przez sądy. Stanowiska w przedmiocie zamierzonej regulacji są rozbieżne i nieraz wzajemnie sprzeczne. W Ministerstwie opracowywany jest obecnie kompleksowy projekt zmian legislacyjnych dotyczący m.in. środków zabezpieczających. W obrębie projektowanych zmian znajdzie się również regulacja pozwalająca na udzielenie przepustek z zakładu zamkniętego dysponującego warunkami podstawowego zabezpieczenia.