Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie monitoringu zachowania osób pozbawionych wolności.

Osoby pozbawione wolności podnoszą we wnioskach kierowanych do Rzecznika zarzut umieszczania ich w celach mieszkalnych wyposażonych w monitoring wizyjny. Zasadniczym problemem jest umieszczanie osób pozbawionych wolności w celach monitorowanych bez podstawy prawnej. W celach, w których kamery rejestrują obraz i dźwięk, umieszcza się osadzonych z uwagi na brak wolnych miejsc w innych pomieszczeniach mieszkalnych lub ze względu na konieczność zapewnienia właściwych warunków odbywania kary osadzonym o różnych grupach i podgrupach klasyfikacyjnych. Umieszczanie osadzonych w celi objętej monitoringiem, mimo braku kodeksowych przesłanek monitorowania ich zachowania, jest naruszeniem obowiązujących przepisów. Kolejny problem dotyczy niewydawania przez dyrektora jednostki penitencjarnej pisemnej decyzji o monitorowaniu zachowania osadzonego, w przypadku gdy istnieją przesłanki umieszczenia go w celi wyposażonej w kamery. Decyzja taka podlega kontroli sądowej, a także kontroli sędziego penitencjarnego oraz kontroli Dyrektora Generalnego i dyrektora okręgowego Służby Więziennej. Z powyższą kwestią wiąże się problem braku jawności monitoringu zachowania osób pozbawionych wolności. Niejednokrotnie wnioskodawcy nie są informowani o decyzji dyrektora w przedmiocie poddania monitorowaniu ich zachowania oraz o jej przesłankach. Osadzeni nie zawsze mają też świadomość, że przebywają w niemonitorowanym obszarze, bowiem zamontowane w celi kamery sugerują, że ich zachowanie jest stale kontrolowane. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o podjęcie działań mających na celu wyeliminowanie wskazanych nieprawidłowości oraz zapewnienie ochrony praw osób pozbawionych wolności.