Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie braku stabilności i przejrzystości przepisów prawa podatkowego z dnia 2013-08-02.

Adresat:
MINISTERSTWO FINANSÓW
Sygnatura:
RPO/745219/13/V/620 RZ
Data sprawy:
2013-08-02
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie braku stabilności i przejrzystości przepisów prawa podatkowego.

Rzecznik Praw Obywatelskich w kolejnym wystąpieniu dotyczącym jakości polskiego prawa podatkowego zwraca uwagę na fakt, że uchwalane przepisy budzą wątpliwości nie tylko co do ich zgodności z Konstytucją, ale niejednokrotnie są one niespójne i wzajemnie wykluczają się z przepisami innych ustaw. Przykładem takich regulacji jest przepis ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce, pozwalający nałożyć organom podatkowym dodatkowe zobowiązanie podatkowe za brak korekty podatku, który został odliczony pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów. Opisane rozwiązanie prawne budzi wątpliwości co do przestrzegania przez ustawodawcę zakazu retroakcji oraz zasady ochrony praw nabytych. O braku stabilności prawa podatkowego w Polsce świadczy m.in. ilość modyfikacji ustaw podatkowych w ostatnich latach. Nie jest to jedyny miernik stabilności prawa, ale w dużej mierze przesądza o kształtowaniu zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. Niepokojący jest również pośpiech towarzyszący wprowadzaniu nowych regulacji prawnych, przejawiający się m.in. w wyznaczaniu krótkich terminów na konsultacje społeczne. W konsekwencji wprowadzane są przepisy niejasne dla podatników. Świadczą o tym skargi wpływające do Biura Rzecznika, kierowane nie tylko przez obywateli, lecz także przez organy stosujące prawo podatkowe. Ponadto prawo podatkowe nie wykazuje neutralności wobec procesów gospodarczych, polegającej na tym, aby regulacje podatkowe nie zakłócały przebiegu tych procesów. Takich cech nie można przypisać niektórym regulacjom ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce, które paradoksalnie zwiększają wymagania stawiane przedsiębiorcom. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-09-06
Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów (06.09.2013 r.) stwierdził, że zmienność prawa podatkowego jest immanentną cechą systemu podatkowego. Charakteryzuje ona nie tylko polski porządek prawny, ale także systemy prawa podatkowego innych krajów Unii Europejskiej. Powodem zmian jest także reakcja na dynamicznie zmieniające się stosunki gospodarcze. Podatki są stanowione przez Sejm w drodze ustawowej, a projekty ustaw zmieniające podatki podlegają konsultacjom społecznym oraz badaniom pod kątem ich zgodności z prawem wspólnotowym oraz traktatowym. Ewentualne niejasności bądź niezrozumiałe przepisy prawa podatkowego mogą być w prosty i szybki sposób wyjaśnione każdemu podatnikowi, który złoży wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, zgodnie z Ordynacją podatkową. Jednocześnie w odpowiedzi nie podzielono zarzutów podniesionych w wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich odnośnie do rozwiązań przewidzianych w ustawie o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce.