Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sytuacji zwolnionych z pracy nauczycieli szkół publicznych z dnia 2013-09-10.
Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sytuacji zwolnionych z pracy nauczycieli szkół publicznych.
Rzecznik Praw Obywatelskich sygnalizuje problem zwolnień z pracy nauczycieli szkół publicznych, przeprowadzanych z powodu likwidacji lub przekształcenia placówek oświatowych lub w związku z nową podstawą programową obowiązującą w szkołach ponadgimnazjalnych. Z danych Ministerstwa Edukacji Narodowej wynika, że od września 2013 r. straci pracę ok. 7 tysięcy nauczycieli, podobnie jak w zeszłym roku. Problem ten dotyczy całego kraju, szkół wszystkich typów oraz nauczycieli wszystkich przedmiotów. Zmniejszająca się liczba uczniów nie pozwala na utrzymanie dotychczasowej sieci placówek oświatowych w niezmienionym kształcie. Skala problemu oraz fakt, że dotyczy on osób z cennym doświadczeniem zawodowym sprawiają, że w pomoc zwalnianym nauczycielom powinny zaangażować się organy państwa. Rzecznik otrzymuje wiele skarg uczniów i ich rodziców wskazujących na problemy, których przyczyną jest brak dostatecznej liczby nauczycieli, takie jak brak miejsc w świetlicach, brak zajęć wyrównawczych, czy dodatkowych. Rodzice zwracają też uwagę na przepełnione klasy oraz brak nauczycieli wspierających uczniów niepełnosprawnych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie podjęcia działań umożliwiających nauczycielom pozostanie w zawodzie lub podjęcie innej pracy zgodnie z kwalifikacjami, a w sytuacji, w której byłoby to niemożliwe, odpowiednie przekwalifikowanie i podjęcie pracy w innym zawodzie. Rzecznik prosi także o rozważenie powołania międzyresortowego zespołu monitorującego sytuację zwolnionych nauczycieli na rynku pracy i udzielającego im koniecznego wsparcia.
Minister Edukacji Narodowej (11.10.2013 r.) podkreśliła, że Ministerstwo na bieżąco monitoruje zmiany liczby nauczycieli. Zwolnienia nauczycieli są efektem wieloletniego procesu zmniejszania liczby uczniów, któremu nie towarzyszył proporcjonalny spadek liczby nauczycieli. Wynika to przede wszystkim z sytuacji demograficznej Polski. W związku z procesem objęcia dzieci sześcioletnich obowiązkiem szkolnym będzie wzrastać zapotrzebowanie na nauczycieli z kwalifikacjami do edukacji wczesnoszkolnej, zwłaszcza w roku szkolnym 2014/2015 i 2015/2016. Od 1 września 2012 r. w szkołach ponadgimnazjalnych obowiązuje nowa podstawa programowa. Wprowadzone zmiany polegają m.in. na obowiązku realizacji przez uczniów wybranych przedmiotów w zakresie rozszerzonym. Stan zatrudnienia nauczycieli w konkretnej szkole zależy od oferowanej przez szkołę listy przedmiotów realizowanych w zakresie rozszerzonym. Ostateczne decyzje dotyczące organizacji nauczania w szkole, w tym zatrudnienia nauczycieli, należą do dyrektora. MEN podjęło współpracę z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwem Rozwoju Regionalnego, mającą na celu wsparcie nauczycieli tracących pracę. Planując działania w obszarze oświaty na nowy okres programowania perspektywy finansowej Unii Europejskiej w latach 2014-2020, MEN zaproponowało działanie "Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w zakresie działań na rzecz nauczycieli zmieniających zawód lub kwalifikacje". Projekt ma wspomóc jednostki samorządu terytorialnego w udzielaniu wsparcia nauczycielom tracącym pracę w poszerzeniu kwalifikacji lub zdobyciu nowych kwalifikacji umożliwiających im odnalezienie się na rynku pracy. Planowane przez MEN działania są obecnie przedmiotem konsultacji z Ministerstwem Rozwoju Regionalnego, następnie zostaną przekazane do konsultacji społecznych. W przypadku ich uwzględnienia w zakresie planowanego wsparcia będą stanowiły element negocjacji z Komisją Europejską Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.