Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie umożliwienia rolnikom pozostania w ubezpieczeniu rolniczym w przypadku zawierania przez nich krótkotrwałych umów zlecenia z dnia 2013-09-19.
Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie umożliwienia rolnikom pozostania w ubezpieczeniu rolniczym w przypadku zawierania przez nich krótkotrwałych umów zlecenia.
Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje skargi od rolników, którzy dodatkowo podejmowali się wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia. W świetle przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązek ubezpieczenia społecznego rodzi każda umowa zlecenia bez względu na czas jej wykonywania, a także bez względu na wysokość dochodu uzyskanego z tytułu jej wykonania. Objęcie ubezpieczeniem z tytułu zawarcia umowy zlecenia oznacza wyłączenie z ubezpieczenia społecznego rolników, ponieważ ubezpieczenie z tytułu umowy zlecenia w systemie powszechnym ma pierwszeństwo przed ubezpieczeniem społecznym rolników. Skarżący podnoszą, że podleganie ubezpieczeniu z tytułu krótkich, okazjonalnych umów zlecenia nie zapewnia bezpieczeństwa socjalnego na poziomie gwarantowanym z ubezpieczenia społecznego rolników. Ponadto od dnia 9 stycznia 2009 r. okresy pracy na podstawie umowy zlecenia nie mogą być zaliczane do stażu rolniczego, wymaganego do uzyskania prawa do emerytury rolniczej. Dla rolników urodzonych po 1948 r., którzy posiadają w stażu okresy ubezpieczenia z tytułu umowy zlecenia oznacza to odroczenie momentu przejścia na emeryturę (brak wymaganego stażu rolniczego) lub brak prawa do emerytury rolniczej (gdy brak 25 lat ubezpieczenia wyłącznie rolniczego). Zdaniem Rzecznika należałoby skorygować obowiązujące regulacje, tak aby umożliwić rolnikom pozostanie w ubezpieczeniu rolniczym w przypadkach zawierania przez nich krótkotrwałych umów zlecenia. Potrzebne jest także określenie poziomu dochodu z tytułu wykonywania takiej umowy, którego przekroczenie stanowić będzie przesłankę wyłączenia z podlegania ubezpieczeniu rolniczemu. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska w kwestii możliwości podjęcia stosownej inicjatywy ustawodawczej.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi (30.09.2013 r.) poinformował, że w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W trakcie uzgodnień międzyresortowych, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaproponował rozszerzenie projektu o nowelizację ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w zakresie objęcia ubezpieczeniem rolników (i domowników) zleceniobiorców oraz rolników (i domowników), którym powierzono pełnienie funkcji w radach nadzorczych. Wstępnie propozycja ta została zaakceptowana w ramach uzgodnień dwustronnych z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej. Zgodnie z propozycją Ministerstwa Rolnictwa, nowelizacja przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników ma polegać na umożliwieniu rolnikowi (i domownikowi) podlegającemu ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy, dobrowolne kontynuowanie tego ubezpieczenia w razie podjęcia pracy na umowę zlecenia lub pełnienia funkcji w radzie nadzorczej, mimo objęcia go z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniem w ZUS. W tym zakresie ubezpieczenie społeczne będzie więc dla rolnika (i domownika) podwójne - obowiązkowe w ZUS i dobrowolne w KRUS. Od ubezpieczenia w KRUS zainteresowany rolnik (i domownik) będzie mógł odstąpić w każdym czasie składając w KRUS stosowne oświadczenie. Jednocześnie projekt nowelizacji przewiduje przepisy abolicyjne dla tych rolników i domowników, którzy przed dniem wejścia w życie nowelizowanych przepisów podlegali ubezpieczeniu społecznemu podwójnie, ponieważ w stosownym czasie nie zgłosili w KRUS faktu objęcia ich ubezpieczeniem w ZUS, a których na gruncie obecnie obowiązujących przepisów należałoby, w kwestii podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, zweryfikować negatywnie z okresem wstecznym.