Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie korzystania ze świadczeń zdrowotnych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej z dnia 2013-10-23.

Adresat:
MINISTERSTWO ZDROWIA
Sygnatura:
RPO/750259/13/V/1018.3.1 RZ
Data sprawy:
2013-10-23
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie korzystania ze świadczeń zdrowotnych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Państwa członkowskie UE miały najpóźniej do dnia 25 października 2013 r. wprowadzić w życie przepisy niezbędne do wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej. Głównym założeniem dyrektywy jest zapewnienie realizacji swobody przepływu usług na terytorium Unii Europejskiej w sferze polityki zdrowotnej, tj. stworzenie przejrzystych ram prawnych w zakresie korzystania ze świadczeń zdrowotnych w innych państwach członkowskich Unii, z możliwością uzyskania przez każdego pacjenta zwrotu kosztów takich świadczeń od publicznego systemu ubezpieczenia zdrowotnego, któremu dana osoba podlega. Z informacji prasowych wynika, że dopóki nie wejdzie w życie ustawa wdrażająca w Polsce przepisy unijnej dyrektywy w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej, przepisy dyrektywy nie będą mogły być stosowane, a pacjenci będą w tym czasie korzystać z transgranicznej opieki zdrowotnej na własną odpowiedzialność, ryzykując spór z NFZ o zwrot kosztów tej opieki. Przewidziane przez dyrektywę regulacje krajowe nie przeszły dotychczas w Polsce wymaganego trybu legislacyjnego, a zatem nie zostaną wprowadzone w wymaganym przez dyrektywę terminie. Sytuacja ta jest krzywdząca i dyskryminująca dla polskich pacjentów oraz powoduje dezorientację odnośnie przysługujących im praw. Stawia również problem przestrzegania standardów państwa prawa i zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie i poinformowanie o przewidywanym terminie wdrożenia przepisów dyrektywy.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2013-11-21
Opis odpowiedzi:

Minister Zdrowia (21.11.2013 r.) wyjaśnił, że opóźnienie we wdrożeniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej wynika z trudności w wypracowaniu optymalnych rozwiązań, które pozwoliłyby na zadośćuczynienie wymogom prawa wspólnotowego, przy jednoczesnym zminimalizowaniu jego negatywnych następstw. W ocenie Ministra Zdrowia dyrektywa ta ułatwia dostęp do publicznych środków przeznaczonych na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej osobom zamożniejszym, w porównaniu z osobami, których nie będzie stać na korzystanie z odpłatnych świadczeń zdrowotnych w innych państwach Unii Europejskiej. Obecnie dobiegają końca prace nad projektem ustawy wdrażającej omawianą dyrektywę, w ramach etapu uzgodnień zewnętrznych i konsultacji społecznych. Zgodnie z planem pracy Komitetu do Spraw Europejskich projekt powinien zostać rozpatrzony przez ten Komitet w dniu 25 listopada 2013 r., po czym zostanie on rozpatrzony przez Stały Komitet Rady Ministrów, a następnie Radę Ministrów. Ministerstwo Zdrowia dołoży wszelkich starań, aby projekt przed końcem 2013 roku trafił do prac sejmowych. W związku z tym należy oczekiwać, że w stosunkowo niedługim czasie polscy pacjenci uzyskają możliwość ubiegania się o zwrot kosztów transgranicznej opieki zdrowotnej, zgodnie z przepisami zawartymi w projektowanej ustawie. Natomiast do czasu wejścia w życie tych przepisów brak jest podstaw do dokonywania przez Narodowy Fundusz Zdrowia zwrotu takich kosztów. Możliwość ewentualnego zastosowania norm zawartych w dyrektywie, jako bezpośrednio skutecznego źródła prawa, należy pozostawić do oceny organom sądowym.