Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie przetwarzania danych o osobach uzależnionych od narkotyków z dnia 2013-10-31.
Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie przetwarzania danych o osobach uzależnionych od narkotyków.
Rzecznik Praw Obywatelskich nawiązuje do wcześniejszego wystąpienia z 9 maja 2013 r. w sprawie katalogu danych o osobach zgłaszających się na leczenie, które mają być gromadzone na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz na podstawie projektowanego rozporządzenia Ministra Zdrowia. Zastrzeżenia Rzecznika odnoszą się do proporcjonalności wprowadzonych ograniczeń. Dane o stanie zdrowia dotyczą jednej z najbardziej intymnych sfer życia jednostki. Niewłaściwe przetwarzanie danych o stanie zdrowia może doprowadzić do naruszeń praw i wolności jednostki, a w szczególności niesie ze sobą ryzyko dyskryminacji. Ujawnienie takich danych może doprowadzić do pogorszenia sytuacji jednostki na rynku pracy czy trudności z uzyskaniem ubezpieczenia. Ponadto osoby chore mogą zaniechać ujawniania lekarzom istotnych dla leczenia, ale stygmatyzujących w odbiorze społecznym, faktów o swoim stanie zdrowia, czy nawet zrezygnować z szukania specjalistycznej pomocy. Takie zachowania mogą doprowadzić do pogorszenia stanu zdrowia tych osób, a także zdrowia osób, z którymi pozostają w kontakcie. Zbierane dane powinny być poddawane anonimizacji. Wówczas istotny jest sposób ich kodowania, w sposób uniemożliwiający indentyfikację osoby na podstawie informacji zawartej w identyfikatorze. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o ponowne rozważenie podjęcia działań legislacyjnych zmierzających do uwzględnienia uwag Rzecznika odnoszących się do konieczności zapewnienia ochrony prywatności osobom uzależnionym.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia (20.12.2013 r.) wyjaśnił, że zbieranie danych o osobach trafiających do lecznictwa ma na celu stworzenie podstawowych charakterystyk i segmentację problemowych użytkowników narkotyków, co jest niezbędne do wdrażania programów leczniczych dopasowanych do ich potrzeb. W szerszej perspektywie wiedza pozyskana za pomocą systemu monitorowania zgłaszalności do leczenia z powodu używania substancji psychoaktywnych wpływa na kierunki prowadzonej polityki narkotykowej. Ponadto brak jest podstaw do uznania, że dane będą przetwarzane w sposób niewłaściwy. Zbiorcza lista danych będzie pozostawała w wyłącznej dyspozycji Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, które wdroży mechanizmy niezbędne do zabezpieczenia zbieranych informacji przed dostępem osób nieuprawnionych. Osoba wypełniająca kwestionariusz ma obowiązek poinformować pacjenta o możliwości odmowy udzielenia odpowiedzi na poszczególne pytania kwestionariusza, o ile udzielenie odpowiedzi naruszałoby w ocenie pacjenta jego poczucie intymności lub godności. Ponadto, nie ulega wątpliwości, iż udzielenie odpowiedzi na pytania zadawane w ramach gromadzenia danych dla potrzeb systemu monitorowania nie może stanowić warunku dostępności do świadczeń zdrowotnych. Informacje przekazane przez pacjenta na potrzeby terapii i w trakcie procesu terapeutycznego nie będą przekazywane w ramach systemu.