Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie obowiązku przynależności zakładów ubezpieczeń do Polskiej Izby Ubezpieczeń.

Zgodnie z ustawą o działalności ubezpieczeniowej, krajowe zakłady ubezpieczeń i zagraniczne zakłady ubezpieczeń wykonujące działalność na terytorium Polski tworzą ubezpieczeniowy samorząd gospodarczy. Polska Izba Ubezpieczeń jest organizacją ubezpieczeniowego samorządu gospodarczego, reprezentującą zakłady ubezpieczeń, które z mocy ustawy są członkami Izby, działającej na rzecz rozwiązywania problemów rynku ubezpieczeń w Polsce. Zgodnie z art. 217 ustawy członkostwo w Izbie jest obowiązkowe i powstaje z chwilą podjęcia przez zakład ubezpieczeń działalności ubezpieczeniowej na terytorium Polski. Takie rozwiązanie rzadko występuje w porządkach prawnych innych krajów. Powstaje więc wątpliwość dotycząca obowiązku zrzeszania się w ramach Polskiej Izby Ubezpieczeń przez zakłady ubezpieczeń wykonujące działalność na terenie kraju. Charakter przymusowej przynależności zakładów ubezpieczeń w Polskiej Izby Ubezpieczeń może naruszać regulację odnoszącą się do innych rodzajów samorządów zawartą w art. 17 ust. 2 Konstytucji, a poprzez ingerencję w sferę swobody podejmowania działalności gospodarczej także postanowienia Konstytucji, ustanawiające gwarancję wolności działalności gospodarczej i określające dopuszczalne ograniczenia tej swobody przez ustawodawcę zwykłego. W tym również przypadku obowiązek przynależności zakładów ubezpieczeń do Polskiej Izby Ubezpieczeń, korporacji o charakterze samorządu gospodarczego (izby gospodarczej) będącej reprezentantem rynku ubezpieczeniowego, wkracza w sferę konstytucyjnej wolności zrzeszania się. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o przedstawienie stanowiska dotyczącego uzasadnienia dla przymusowego zrzeszania się zakładów ubezpieczeń działających na terytorium kraju w Polskiej Izbie Ubezpieczeń.