Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie zasad naliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop zawartych w ustawie o Policji.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się funkcjonariusz Policji ze skargą dotyczącą zasad naliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, o których mowa w ustawie o Policji. Skarżący podnosi, że regulacja przyjęta w ustawie ogranicza policjantom prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Wskazuje ponadto, że obowiązujący mechanizm obliczeń ekwiwalentu w Policji powoduje, że otrzymane świadczenie z tego tytułu stanowi jedynie ok. 73% wartości uposażenia otrzymywanego podczas urlopu wykorzystywanego w naturze. Dodatkowo podnosi, że policjanci mają trudności w zakresie możliwości odbioru dni wolnych oraz urlopu niewykorzystanego w poprzednim roku, w terminie przewidzianym w ustawie o Policji. Zgodnie z ustawą o Policji ekwiwalent pieniężny za 1 dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego oraz za każde rozpoczęte 8 godzin niewykorzystanego czasu wolnego przysługującego w zamian za czas służby przekraczający normę 40-godzinnego tygodnia pracy w 3-miesiecznym okresie rozliczeniowym, ustala się w wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym. Podobne rozwiązanie przewiduje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 września 2005 r. w sprawie ekwiwalentów pieniężnych za niewykorzystane przez funkcjonariusza Straży Granicznej urlopy i czas wolny od służby. W wystąpieniu Rzecznik omawia także sposób naliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy dla funkcjonariuszy innych służb mundurowych. W ocenie Rzecznika stosowanie przelicznika 1/30 uposażenia za 1 dzień niewykorzystanego urlopu może ograniczać funkcjonariuszom konstytucyjne prawo do wypoczynku. Rekompensata pieniężna za niewykorzystany urlop powinna być adekwatna do maksymalnych norm czasu pracy. Obowiązujące w omawianym zakresie przepisy wywołują wątpliwości Rzecznika z punktu widzenia ich zgodności z Konstytucją. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu zmiany opisanego stanu rzeczy.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Spraw Wewnętrznych (25.04.2014 r.) poinformował, iż dostrzegając wątpliwości wskazane w wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich, w Komendzie Głównej Policji podjęto prace mające na celu urealnienie wysokości stawki ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy (zmiana art. 115a ustawy o Policji) oraz uwzględniające potrzebę zmiany art. 83 ust. 4 tej ustawy w celu ujednolicenia zasad udzielania policjantom urlopu zaległego z przepisami prawa powszechnie obowiązującego (Kodeksu pracy). Przygotowywane propozycje zmian znajdują się obecnie we wstępnej fazie koncepcyjnej. Minister odniósł się także do wątpliwości formalnoprawnych w zakresie zgodności z Konstytucją przyjętej formy regulacji (rozporządzenie), co do „ograniczenia” rekompensaty pieniężnej za niewykorzystany urlop lub za czas wolny od pracy przysługującej funkcjonariuszom Straży Granicznej. Prawo funkcjonariuszy Straży Granicznej do dni wolnych od pracy, corocznych płatnych urlopów, jak i prawo do rekompensaty (ekwiwalentu) za niewykorzystany w naturze urlop wypoczynkowy lub dodatkowy, zostało określone w akcie normatywnym rangi ustawy. Fakt przekazania do uregulowania w rozporządzeniu materii dotyczącej jedynie mechanizmu wypłaty ekwiwalentu nie stanowi ograniczenia konstytucyjnej sfery praw i wolności, która zgodnie z Konstytucją musi być regulowana ustawowo, a jednocześnie umożliwia prawodawcy unormowanie kwestii, które nie znalazły umocowania w ustawie.