Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie obowiązującego w jednostkach penitencjarnych zakazu prania odzieży przez osoby odbywające karę pozbawienia wolności z dnia 2014-04-10.

Adresat:
Dyrektor Generalny Służby Więziennej
Sygnatura:
II.517.1826.2014
Data sprawy:
2014-04-10
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie obowiązującego w jednostkach penitencjarnych zakazu prania odzieży przez osoby odbywające karę pozbawienia wolności.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływa wiele skarg skazanych, odbywających karę pozbawienia wolności w zakładach karnych typu zamkniętego, którzy żalą się na zakaz prania własnej odzieży. Zarzut ten znalazł potwierdzenie w wyjaśnieniach udzielanych przez organy Służby Więziennej, z których wynika, że odzież (z wyłączeniem bielizny osobistej) musi być przekazywana rodzinie do uprania. Wymóg ten motywowany jest względami sanitarno-bytowymi, ponieważ suszenie znacznej ilości odzieży w celach mieszkalnych powoduje pogorszenie ich stanu technicznego. Powołano się również na utrudnione warunki kontroli zachowania osadzonych w celach. Rzecznik podkreśla, że osoby, które nie mają rodziny lub których bliscy nie mogą przyjeżdżać na tyle często, aby zapewnić regularną wymianę odzieży, nie będą mogły skorzystać z przywileju noszenia własnej odzieży. Obowiązujące uregulowania kodeksu karnego wykonawczego stanowią, że wykonywanie kary pozbawienia wolności ma na celu wzbudzanie w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności. Sytuacja, w której skazanemu zabrania się wykonywania podstawowych czynności z zakresu samoobsługi, wskazując, że powinna wykonać je za niego rodzina, stoi w sprzeczności z realizacją celu oddziaływań penitencjarnych, jakim jest readaptacja społeczna skazanego, kształtowanie społecznie pożądanych postaw, a także wdrożenie go do właściwego pełnienia ról społecznych. Najkorzystniejszym rozwiązaniem byłoby wyznaczenie pomieszczeń, w których zostałyby zainstalowane pralko-suszarki. Koszt zakupu właściwie dobranych urządzeń szybko zostałby zrównoważony oszczędnościami wody i elektryczności do jej podgrzewania, zużywanymi podczas prania odzieży w celach mieszkalnych, a także rzadszymi remontami cel. Zaniechanie przekazywania i odbierania odzieży spoza terenu jednostki penitencjarnej wyeliminowałoby także ryzyko przenikania do zakładów karnych przedmiotów niebezpiecznych i niedozwolonych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie stworzenia skazanym możliwości prania własnej odzieży w jednostkach penitencjarnych.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2014-05-07
Opis odpowiedzi:
Dyrektor Generalny Służby Więziennej (07.05.2014 r.) wyjaśnił, że zarówno pranie, jak i suszenie prywatnej odzieży w celach mieszkalnych, przy aktualnych stanach ich zaludnienia, może być uciążliwe dla samych osadzonych, jak również generować problemy natury sanitarnej i techniczno-ochronnej dla administracji niektórych jednostek penitencjarnych. Ewentualne zakazy, bądź ograniczenia mogą dotyczyć wyłącznie wymienionych kwestii. Zgodnie z przepisami kodeksu karnego wykonawczego, skazani odbywający karę pozbawienia wolności w zakładach karnych typu zamkniętego korzystają z odzieży własnej za zezwoleniem dyrektora jednostki. Każdy osadzony otrzymuje w jednostce penitencjarnej środki higieny, m.in. proszek do prania, a stosownie do możliwości technicznych, dyrektor jednostki może zorganizować miejsce do prania i suszenia odzieży. Takie pomieszczenia istnieją w jednostkach penitencjarnych, w których pozwalają na to warunki lokalowe, a w miarę poprawy sytuacji finansowej więziennictwa i struktury zaludnieniowej jednostek, zostaną utworzone i odpowiednio wyposażone kolejne.